I. CÂU HỎI CHUNG VỀ CHỦ TRƯƠNG
1. Vì sao phải sáp nhập đơn vị hành chính các cấp?
Sáp nhập nhằm tinh gọn bộ máy, giảm đầu mối trung gian, tiết kiệm chi phí, tăng hiệu lực – hiệu quả hoạt động của chính quyền, đồng thời tạo điều kiện để địa phương phát triển mạnh mẽ hơn về kinh tế – xã hội.
2. Việc sáp nhập này có mang tính bắt buộc không?
Có. Đây là chủ trương lớn của Trung ương Đảng, Quốc hội và Chính phủ; các địa phương có trách nhiệm triển khai đồng bộ theo kế hoạch, có lộ trình và gắn với lấy ý kiến Nhân dân.
3. Việc sáp nhập có ảnh hưởng đến quyền lợi người dân không?
Không. Mọi quyền lợi chính đáng của người dân vẫn được đảm bảo, thậm chí còn được nâng cao nhờ bộ máy hiệu quả, dịch vụ công thuận tiện hơn.
4. Mục tiêu lớn nhất của việc sắp xếp đơn vị hành chính là gì?
Là xây dựng hệ thống chính quyền địa phương tinh gọn, hiệu lực, sát dân, phục vụ tốt hơn và tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế, phát triển xã hội.
5. Chính quyền địa phương 2 cấp là gì?
Là mô hình tổ chức chỉ còn hai cấp chính quyền gồm cấp tỉnh và cấp xã (bỏ cấp huyện). Mỗi cấp có HĐND và UBND, hoạt động theo nguyên tắc phân cấp – phân quyền rõ ràng.
6. Các tỉnh/thành nào được sáp nhập?
Việc lựa chọn tỉnh, thành sáp nhập dựa trên tiêu chí dân số, diện tích, điều kiện phát triển. Danh sách cụ thể được quy định trong Nghị quyết số 60-NQ/TW.
II. CÂU HỎI VỀ TRÌNH TỰ, QUY TRÌNH THỰC HIỆN
7. Quy trình sắp xếp đơn vị hành chính như thế nào?
Gồm các bước: xây dựng Đề án → tổ chức lấy ý kiến Nhân dân → hoàn thiện hồ sơ → trình cấp có thẩm quyền phê duyệt → ban hành Nghị quyết → tổ chức thực hiện.
8. Các tiêu chí sáp nhập xã/phường cụ thể là gì?
Căn cứ theo tiêu chuẩn dân số tối thiểu (dưới 5.000 dân), diện tích dưới quy định; các yếu tố văn hóa – lịch sử – địa lý – hạ tầng cũng được cân nhắc.
9. Tên gọi mới của đơn vị hành chính sau sáp nhập được đặt ra sao?
Ưu tiên đặt tên đơn vị theo tên truyền thống, tên cũ quen thuộc hoặc đánh số; lấy ý kiến người dân trước khi trình cấp có thẩm quyền quyết định.
10. Sau khi có Nghị quyết phê duyệt thì thời điểm hiệu lực là khi nào?
Sau khi đề án sắp xếp đơn vị hành chính được cấp có thẩm quyền (Quốc hội hoặc Ủy ban Thường vụ Quốc hội) phê duyệt, thời điểm có hiệu lực sẽ được quy định rõ trong Nghị quyết kèm theo, để đảm bảo có đủ thời gian chuyển tiếp và triển khai. Đối với việc chấm dứt hoạt động của cấp huyện, theo Nghị quyết số 60-NQ/TW, thời điểm chính thức là từ ngày 01/7/2025.
III. CÂU HỎI VỀ THỦ TỤC, GIẤY TỜ CỦA NGƯỜI DÂN
11. Sau sáp nhập có cần đổi CCCD không?
Không bắt buộc. Nhưng khi thực hiện các thủ tục mới hoặc có yêu cầu, công dân có thể cập nhật địa chỉ hành chính mới trên CCCD.
12. Có cần đổi lại hộ khẩu giấy không?
Hộ khẩu giấy không còn giá trị từ 2023. Tuy nhiên, dữ liệu cư trú điện tử cần được cập nhật địa chỉ mới – người dân có thể đến công an xã/phường để được hướng dẫn.
13. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có cần đổi không?
Không bắt buộc đổi. Khi phát sinh giao dịch (mua bán, tặng cho...), người dân có thể thực hiện cập nhật tên đơn vị hành chính mới vào sổ đỏ.
14. Trẻ em khai sinh tại xã/phường cũ có phải làm lại giấy khai sinh không?
Không cần. Giấy khai sinh cũ vẫn có hiệu lực pháp lý. Khi cần, có thể xin trích lục khai sinh với thông tin địa chỉ mới.
IV. VỀ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC, NGƯỜI LAO ĐỘNG
15. Cán bộ, công chức sau sáp nhập có bị mất việc không?
Không. Sẽ được bố trí, sắp xếp lại theo nhu cầu công việc hoặc hưởng chính sách nghỉ nếu tự nguyện.
16. Có chính sách hỗ trợ cán bộ dôi dư không?
Có. Bao gồm chính sách nghỉ hưu sớm, nghỉ theo nguyện vọng có trợ cấp, chuyển đổi vị trí công tác phù hợp.
17. Cán bộ không muốn nghỉ mà muốn chuyển công tác thì sao?
Tùy vị trí, có thể được bố trí về đơn vị khác cùng cấp hoặc đào tạo lại để đáp ứng vị trí mới.
18. Hợp đồng lao động, lao động bán chuyên trách có được hỗ trợ gì không?
Có. Được xét chuyển sang vị trí phù hợp, đào tạo lại, hoặc hỗ trợ chấm dứt hợp đồng theo quy định của pháp luật.
V. VỀ DÂN CHỦ, GÓP Ý, LẤY Ý KIẾN NHÂN DÂN
19. Việc sắp xếp có bắt buộc lấy ý kiến người dân không?
Có. Theo quy định của pháp luật, việc sắp xếp đơn vị hành chính phải được lấy ý kiến cử tri và công khai minh bạch.
20. Người dân có thể góp ý bằng hình thức nào?
Thông qua tổ dân phố, hòm thư góp ý, hội nghị cử tri, mạng xã hội chính thức hoặc cổng thông tin điện tử của địa phương.
21. Nếu không đồng thuận, người dân có quyền khiếu nại không?
Có quyền kiến nghị, phản ánh. Tuy nhiên, việc quyết định cuối cùng thuộc về cơ quan có thẩm quyền sau khi tổng hợp ý kiến toàn dân.
VI. VỀ CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG 2 CẤP
22. Mô hình 2 cấp có làm mất đi quyền giám sát của dân không?
Không. HĐND cấp xã và tỉnh vẫn đại diện cho tiếng nói của Nhân dân, tổ chức giám sát theo quy định.
23. Xã/phường có đủ năng lực quản lý khi không còn cấp huyện không?
Có. Cấp xã được đào tạo, phân quyền rõ ràng và có sự hỗ trợ của cấp tỉnh trong điều hành và quản lý.
25. Khi bỏ cấp huyện, các nhiệm vụ quản lý của cấp huyện sẽ do ai đảm nhận?
Sau khi sắp xếp theo mô hình 2 cấp, các chức năng, nhiệm vụ quản lý hành chính cấp huyện sẽ được phân định lại cho cấp tỉnh và cấp xã.
Cấp tỉnh sẽ chịu trách nhiệm quản lý nhà nước toàn diện, đặc biệt về quy hoạch, ngân sách, tổ chức bộ máy và điều hành chung.
Cấp xã được trao quyền nhiều hơn trong cung cấp dịch vụ công, giải quyết thủ tục hành chính, trực tiếp tiếp xúc và phục vụ Nhân dân.
Việc phân quyền sẽ được hướng dẫn cụ thể bằng các văn bản pháp luật, bảo đảm không làm gián đoạn hoạt động quản lý, đồng thời nâng cao hiệu quả phục vụ người dân và doanh nghiệp.
25. Có mô hình mẫu nào đã thực hiện hiệu quả việc này chưa?
Một số địa phương thí điểm (như TP.HCM, Đà Nẵng, Hà Nội…) đã cho thấy hiệu quả rõ rệt trong cải cách hành chính và tinh gọn bộ máy.
VII. VỀ HOẠT ĐỘNG CỦA CHÍNH QUYỀN SAU SÁP NHẬP
26. Sau sáp nhập, chính quyền mới khi nào đi vào hoạt động?
Ngay sau khi có nghị quyết của Quốc hội hoặc cấp có thẩm quyền và hoàn thành bàn giao, chính quyền mới (UBND, HĐND) sẽ chính thức hoạt động – dự kiến từ quý IV/2025.
27. HĐND cấp huyện cũ sẽ hoạt động đến khi nào?
Hoạt động đến thời điểm bộ máy mới được kiện toàn. Sau đó sẽ chấm dứt chức năng theo mô hình 2 cấp.
28. Việc bầu HĐND mới sẽ diễn ra thế nào?
Bầu cử HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026–2031 sẽ thực hiện theo đơn vị hành chính mới. Các đơn vị cũ không còn tư cách pháp lý để tổ chức bầu cử riêng.
29. Trường học, trạm y tế, cơ sở công lập có bị đóng cửa không?
Không. Các cơ sở công như trường học, trạm y tế, nhà văn hóa… vẫn hoạt động bình thường, đảm bảo quyền lợi phục vụ Nhân dân.
30. Thủ tục hành chính có bị gián đoạn không?
Không. Chính quyền các cấp sẽ bố trí nhân lực, công nghệ để đảm bảo hoạt động hành chính không gián đoạn trong giai đoạn chuyển tiếp.
VIII. VỀ CHÍNH SÁCH AN SINH, PHÚC LỢI, DỊCH VỤ CÔNG
31. Chính sách trợ cấp xã hội, hộ nghèo có bị cắt giảm không?
Không. Tất cả các chế độ chính sách với hộ nghèo, người có công, bảo trợ xã hội… vẫn được duy trì đầy đủ, theo đơn vị mới.
32. Người dân có phải di chuyển xa hơn để làm giấy tờ không?
Việc lựa chọn trụ sở xã/phường mới được tính toán hợp lý, đảm bảo thuận tiện cho người dân. Ngoài ra, nhiều thủ tục hành chính sẽ chuyển sang làm trực tuyến.
33. Dịch vụ hành chính công có tốt hơn không?
Có. Việc sáp nhập đi đôi với hiện đại hóa, số hóa quy trình – giảm bước, giảm thời gian xử lý và nâng cao chất lượng phục vụ.
34. Nhà nước có hỗ trợ hạ tầng sau sáp nhập không?
Có. Trung ương và tỉnh sẽ có chính sách đầu tư hạ tầng cơ bản, nâng cấp công sở, trang thiết bị hành chính cho đơn vị mới.
35. Người dân có được lựa chọn nơi làm thủ tục không?
Tùy từng loại thủ tục. Một số thủ tục hành chính có thể thực hiện ở nhiều điểm tiếp nhận hoặc trực tuyến trên cổng dịch vụ công quốc gia.
IX. VỀ TỔ CHỨC ĐẢNG, MẶT TRẬN, ĐOÀN THỂ
36. Tổ chức Đảng ở cơ sở có thay đổi không?
Có. Các chi bộ/thôn sẽ được hợp nhất phù hợp với đơn vị hành chính mới. Công tác đảng bảo đảm thông suốt, thống nhất và nâng cao năng lực lãnh đạo.
37. Tên gọi chi bộ, chi đoàn, hội phụ nữ sau sáp nhập sẽ như thế nào?
Được đổi tên theo đơn vị hành chính mới, bảo đảm kế thừa và tránh trùng lặp. Việc đổi tên sẽ có văn bản hướng dẫn riêng.
38. Cán bộ đoàn thể cấp xã có bị giảm không?
Có thể. Việc sắp xếp sẽ đi kèm cơ cấu lại, tinh giản đầu mối, tránh chồng chéo, đồng thời giữ lại những người có năng lực, tâm huyết.
39. Có tổ chức sinh hoạt chính trị – tư tưởng sau sáp nhập không?
Có. Các cấp ủy, Mặt trận, đoàn thể sẽ tổ chức các buổi tuyên truyền, đối thoại, giải đáp thắc mắc để ổn định tư tưởng Nhân dân.
40. Vai trò của Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội trong quá trình sáp nhập là gì?
Rất quan trọng – là cầu nối giữa chính quyền với Nhân dân, tuyên truyền vận động, nắm bắt dư luận, giải thích chính sách và phản ánh ý kiến người dân.
X. VỀ CÔNG NGHỆ – CHUYỂN ĐỔI SỐ – CƠ SỞ DỮ LIỆU
41. Việc thay đổi địa chỉ hành chính có ảnh hưởng đến mã số định danh công dân không?
Không. Mã định danh công dân không thay đổi. Tuy nhiên, thông tin địa chỉ hành chính sẽ được cập nhật vào cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia.
42. Chính quyền điện tử có được đẩy mạnh sau sáp nhập không?
Có. Sáp nhập là cơ hội để đẩy nhanh cải cách hành chính, ứng dụng chuyển đổi số và số hóa dịch vụ công.
43. Cán bộ địa phương có được tập huấn về chuyển đổi số không?
Có. Tỉnh và Trung ương có kế hoạch đào tạo đội ngũ cán bộ chính quyền mới về công nghệ thông tin và dịch vụ công trực tuyến.
44. Người dân có thể tra cứu thông tin hành chính mới ở đâu?
Tại: Cổng thông tin điện tử tỉnh/huyện; trang web xã/phường mới; cổng dịch vụ công quốc gia; hệ thống 1022, đường dây nóng địa phương.
XI. VỀ PHẢN BIỆN, DƯ LUẬN, TRUYỀN THÔNG
45. Nếu có thông tin sai lệch, người dân nên làm gì?
Thông tin ngay cho chính quyền, công an hoặc cơ quan tuyên giáo, tránh chia sẻ thông tin chưa được kiểm chứng lên mạng xã hội.
46. Chính quyền có phản hồi kịp thời thắc mắc của người dân không?
Có. Mỗi xã/phường sẽ bố trí đường dây nóng, địa chỉ tiếp nhận ý kiến để giải đáp và xử lý kịp thời.
47. Làm sao để nhận diện tin giả về sáp nhập?
Tin giả thường có tính giật gân, không dẫn nguồn, chưa được báo chí chính thống xác nhận. Người dân nên kiểm tra thông tin qua nguồn chính thống.
48. Chính quyền có đấu tranh với thông tin xuyên tạc không?
Có. Các lực lượng chức năng sẽ theo dõi, xử lý nghiêm các cá nhân, tổ chức phát tán thông tin sai lệch, xuyên tạc chủ trương của Đảng và Nhà nước.
XII. KHẲNG ĐỊNH VÀ KỲ VỌNG TƯƠNG LAI
49. Việc sáp nhập sẽ mang lại điều gì cho tương lai địa phương?
Tăng năng lực quản lý, tạo không gian phát triển mới, thu hút đầu tư, phát triển hạ tầng và nâng cao chất lượng sống của người dân.
50. Người dân nên đồng hành cùng chính quyền bằng cách nào?
Tin tưởng, hợp tác, tham gia góp ý tích cực, phản ánh kịp thời khó khăn và lan tỏa thông điệp tích cực để cùng nhau xây dựng chính quyền mới hiệu quả, gần dân.
